แฟชั่น เป็นคำทับศัพท์ที่มาจากภาษาอังกฤษว่า Fashion ราชบัณฑิตยสถานได้ให้ความหมายของคำนี้ว่า “สมัยนิยมหรือวิธีการที่นิยมกันทั่วไปชั่วระยะเวลาหนึ่ง” เป็นการยอมรับจนเกิดเป็นค่านิยม โดยทั่วไป มักมีความหมายเกี่ยวกับการแต่งตัว ซึ่งไม่ใช่ว่าแฟชั่นนั้นต้องพัฒนาหรือวิวัฒนาการ นั่นหมายความว่า แฟชั่นในอดีตอาจกลับมาเป็นนิยมในปี 2021 นี้ก็ได้ ในสังคมไอโซในยุคยุโรปกลาง ผู้อ่านคงจินตนาการเป็นยุคที่มีแฟชั่นที่เลิศหรู อลังการ คนชั้นสูง เจ้าชาย เจ้าหญิงนำมาประชันกันในงานสรรสรรค์ แต่เชื่อหรือไม่ว่าแฟชั่นค่านิยมแบบนี้มันแฝงไปด้วยอันตรายและทำให้เกิดโศกนาฏกรรมขึ้นมากมาย
วันนี้เรามี 5 แฟชั่นที่น่ากลัวในอดีต ที่ต่อให้กลับมาเป็นที่นิยมในปัจจุบันก็ไม่แนะนำให้ผู้อ่านทำตาม เพราะแฟชั่นเหล่านี้เคยทำให้มีคนเสียชีวิตมาแล้วทั้งนั้นครับ
1. คริโนไลน์ (Crinoline) เป็นกระโปรงที่สวมบนสุ่ม (เพื่อให้กระโปรงบานออก) จะทำเป็นโครงเพื่อให้ให้กระโปรงบานใหญ่ โดยโครงทำมาจากขนม้า, เส้นป่าน หรือเหล็ก ซึ่งได้รับความนิยมในหมู่คนชั้นสูงในศตวรรษที่ 19
ทำไมคริโนไลน์ถึงน่ากลัว? การออกแบบคริโนไลน์ ทำให้มันตอบสนองได้ดีเมื่อมีลมแรง ๆ มาพัดอย่างกะทันหัน กระโปรงบาน ๆ จะถูกพัดเหมือนกับร่ม(กาง) ที่ปลิว มีหลายรายถูกลมพัดให้ตกจากที่สูง และบางรายหายใจไม่ออกเพราะลมพัดแรงจนโครงเหล็กรัดตัวเธอจนกระดูกหัก, บางรายกระโปรงเกิดไปเกี่ยวกับรถม้าและลากผู้สวมใส่ไปตามท้องถนน แต่ที่เลวร้ายที่สุดคือกระโปรงนี้ติดไฟง่ายสุด ๆ และเหตุการณ์ครั้งใหญ่ที่มีคนตายเพราะกระโปรงตัวนี้เกิดขึ้นเมื่อปี 1863 ใน Santiago ประเทศซิลี ในอเมริกาใต้ มีคนตายกว่า 2000 - 3000 คน ในขณะไฟไหม้โบสถ์ เมื่อผ้าคลุมหน้าต่างโบสถ์เกิดติดไฟ ผู้คนต่างพยายามหนีตายหาทางออกจากประตู แต่เจ้ากรรม ด้วยความกว้างของคริโนไลน์ ทำให้ผู้ที่สวมใส่ ดันไปขวางติดประตู(กระโปรงบานใหญ่กว่าประตู) เป็นเรื่องยากที่จะถอดกระโปรงออกได้ในทันทีเพราะมันทำจากโครงเหล็ก ซึ่งทำให้ทางออกถูกปิดโดยสิ้นเชิงเป็นเหตุให้พวกเธอต้องถูกไฟไหม้อย่างทุกข์ทรมาน
2. เดอะ คอร์ซิท (The Corset) เป็นเสื้อรัดลำตัวสตรี, เสื้อยกทรงรัดรูปของสตรี และชุดชั้นในผู้หญิงที่สวมเพื่อให้สะโพกและหน้าอกเข้ารูปทรง นิยมในช่วงทศวรรษที่ 1830-1839 สมัยวิกตอเรียน ที่ตั้งกฎเกณฑ์ศีลธรรมให้ผู้หญิงต้องทำ ไม่ทำถือว่าผู้หญิงคนนั้นสกปรก ต่ำต้อย ไม่มีมารยาทและไม่มีศีลธรรม และในสมัยศตวรรษที่ 19 นิยมให้สตรีมีเอวคอดกิ่ว อกตั้ง ทำให้เสื้อนี้ถูกประดิษฐ์ขึ้นเพื่อทำหน้าที่ดังกล่าว
ทำไม Corset ถึงน่ากลัว? เนื่องจากการใส่คอร์ซิทต้องรัดแน่นมาก ๆ แน่นจนทำให้กระดูกผิดรูป หรือ เราที่เรียกว่าเอวคอด ซี่โครงจะเจ็บปวดชา อวัยวะเครื่องในจะถูกเคลื่อนย้ายลงต่ำลงมาถึงก้น ทั้งยังเป็นสาเหตุให้การไหลของเลือดภายในร่างกายผิดปกติ ในปี 1903 มี ผู้หญิงที่ตายทันทีเพราะเสื้อรัดลำตัวสตรีที่เป็นเหล็กกระแทกหัวใจของเธอ แต่กระนั้นแฟชั่นนี้ก็ถูกดัดแปลงให้เหมาะสมกับยุคปัจจุบันมา เป็นชุดชั้นใน สุดเซ็กซี่ที่นิยมของสาว ๆ
3. Foot Binding เป็นการพันเท้าผู้หญิงให้เป็นรูปดอกบัว เป็นประเพณีปฏิบัติของผู้หญิงจีนโบราณ ซึ่ง เป็นที่นิยมในจีนสมัยศตวรรษที่ 8 โดยมันเริ่มมาจากในสมัยก่อน จักรพรรดิ์มีเมียหลายคน แต่ไม่ค่อยมีเวลาเอาใจใส่กับเมียน้อยใหญ่เหล่านี้มากนัก ทำให้หลายนางแอบไปมีชู้ จักรพรรดิจึงใช้วิธีป้องกันโดยการรัดเท้าเพื่อให้พวกเธอเดินเหินไม่สะดวก ซึ่งต่อมากลายเป็นค่านิยมที่ผู้หญิงในวังต้องวัดเท้า ชาวบ้านก็นึกว่าเป็นแฟชั่นของไฮโซเลยทำตามบ้าง จึงกลายเป็นค่านิยมของจีนในที่สุด โดยเกิดวลีว่า “ผู้หญิงที่เท้าเล็ก ยิ่งเซ็กซี่”
ทำไมมันถึงน่ากลัว? กระบวนการพันเท้านั้นจะเริ่มต้นตั้งแต่ตอนที่เด็กอายุ 5-6 ขวบ โดยคนเป็นแม่จะใช้วิธี หักนิ้วน้อย ๆ สี่นิ้ว แล้วงอย้อนกลับไปทางด้านหลัง แล้วก็เอาผ้ามาพันเอาไว้ โดยจะพันแน่นขึ้นเรื่อย ๆ จนได้เท้าที่เล็กตามต้องการ (บาง ตำราก็เขียนว่าให้เอาเท้าแช่ปัสสาวะและกระเพาะแพะ) นอกจากนี้ผู้ที่ทำการพันเท้า กล้ามเนื้อตั้งแต่บริเวณสะโพกลงไปจะต้องเกร็งมากในการเดินแต่ละครั้ง เมื่อเยื้องย่างด้วยท่าอ้อนแอ้นแลดูสวยงาม แต่จะเกิดความเจ็บปวดแสนสาหัส อีกอย่าง เท้าที่ถูกปิดไว้อย่างแน่นหนา หมกหมมอับชื้นจนเป็นแผลเน่า ทำให้มีกลิ่นเหม็นมาก และเลวร้ายที่สุดคือเธอไม่สามารถเดินไปไหนมาไหนได้สะดวก เมื่อเกิดมีเหตุร้าย เช่น ไฟไหม้บ้าน
4. ลีด เมคอัพ (Lead Makeup) เป็นการทำให้หน้าขาวมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยใช้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมของตะกั่ว ว่ากันว่าต้นกำเนิดมาจากประเทศกรีกในยุคโบราณกว่า 2,000 ปีมาแล้ว และนิยมในฝรั่งเศสศตวรรษที่ 14 -19 ซึ่งสังคมนั้นมันชั้นสูงมาก ๆ แบบว่าใครผิวดำถือว่าเป็นคนไม่มีเงิน (เพราะสมัยก่อนคนผิวดำมักทำงานหนัก คนผิวขาวไฮโซไม่ต้องทำงาน) ซึ่งคนดังที่ใช้แป้งขาวทานั้นก็มี สมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 1 แห่งอังกฤษ
ทำไม Lead Makeup ถึงน่ากลัว? แน่นอนเพราะมันมีส่วนประกอบของตะกั่ว ซึ่งทางอนามัยโลก จัดเป็นวัตถุที่ห้ามใช้เป็นส่วนผสมในการผลิตอยู่แล้ว โดย ลีด เมคอัพเครื่องสำอางโบราณนั้นมี ส่วนประกอบคือตะกั่วขาวผสมกับขี้ผึ้ง ไขมันสัตว์ น้ำมันและไข่ขาว ซึ่งสารตะกั่วนี้เป็นอันตรายต่อร่างกายเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากทำให้เบื่ออาหาร ท้องไส้ปั่นป่วน มึนงง แขนขาชา ตาบอด และหายใจไม่ออก บางครั้งอาจเสียชีวิตได้ หรือถ้าร่างกายสะสมตะกั่วมากๆ อาจเป็นมะเร็งได้ โดยในปี 1760 Marie Gunning สตรีชั้นสูงชาวไอริชที่มีชื่อเสียงในด้านหน้าขาวของเธอกลายเป็นเหยื่อรายแรกของการใช้สารตะกั่วพิษ และในปี 1878 Madame Rachel ก็ตายเพราะพิษของตะกั่วที่ทาบนหน้าเช่นกัน
5. เดอะ สตีฟ ไฮ คอลล่า (The Stiff High Collar) เป็นคอเสื้อแข็งๆ ใส่เพื่อให้ปกเสื้อสูงขึ้น นิยมใช้กับผู้ชายในศตรรษที่ 19 โดยคอเสื้อจะเป็นสีขาว เวลาใส่ก็เอาชุดเชิ๊ตมาใส่ทับอีกที ทำให้เหมือนเป็นคนขี้โอ่ มีอำนาจ โดยบุคคลสำคัญที่ใส่ก็มี ออสกา ไวลด์ Oscar Wilde นักประพันธ์ชาวไอซ์แลนด์
ทำไม The Stiff High Collar ถึงน่ากลัว? ที่เยอรมัน, เดนมาร์ก และดัชท์ เรียกเจ้าปลอกคอนี้ว่า "พ่อมือสังหาร father killer" ซึ่งดูจากรูปร่างคงจะทราบแล้วมั้งว่ามันน่ากลัวยังไง คือ มันทำให้ทำให้คนสวมหายใจลำบากและอึดอัดที่ลำคอเพราะมันค่อนข้างบีบรัดคอ ซึ่งคนสวมมักเสียชีวิตในขณะใส่ชุดนี้เวลานอนและพอมันรัดคอคนสวมมักตายเพราะขาดอาการหายใจอย่างไม่รู้ตัว และทำให้เกิดฝีในสมอง เวลากินข้าวก็ผ่านลำคอยากแต่ที่ร้ายสุด ๆ คือมันเหมือนกิโยตินแบบพกติดตัว ในปี 1800 ชายคนหนึ่งหัวขาดเพราะคอเสื้อไปเกี่ยวกับรถขณะวิ่ง
ปัจจุบันแฟชั่นเหล่านี้ได้จางหายไปตามกาลเวลา มีบ้างที่นำมาปรับเปลี่ยนให้ไม่อันตรายเหมือนในอดีต เช่น The Corset แต่กับแฟชั่นบางอย่าง ก็ถือเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาทำให้หลีกเลี่ยงไม่ได้ สาว ๆ ในยุคนั้นจึงต้องยอมรับความงาม(ที่ถูกยัดเยียด)ทั้งน้ำตา แต่กับเหตุการณ์โศกนาฎกรรมในอดีตต่าง ๆ ที่ผ่านมา ก็เป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าบางครั้ง บางคน ก็เเสวงหาการยอมรับจากภายนอก โดยไม่คำนึงถึงสิ่งที่จะต้องสูญเสียไป แม้สิ่งนั้นจะเป็นชีวิตของตนเองก็ตาม...
Comments